ScheepvaartBegrippenlijst

Boei:
Een vlottend of drijvend toestel vervaardigd uit hout, kurk of metaal, dat een bepaalde plaats op het water markeert. Boeien worden gebruikt voor de aanduiding van vaarwater of een gevaar (bijvoorbeeld wrak). Een boei is altijd vastgeketend aan een op de bodem liggend voorwerp. Ze kunnen voorzien zijn van een licht of een bel.

Loods:
Vroeger noemde men een loods ook wel een loodsman. De loods kent alle ondiepten en andere gevaren van de zee en helpt gezagvoerders van schepen bij het binnen- en buitenvaren in en uit een haven.

Deining:
De term deining wordt gebruikt voor zeegolven die niet meer onder invloed staan van de wind die hen verwekt heeft. Dit kan wanneer die wind zich intussen naar elders heeft verplaatst of is verdwenen, of doordat de golven uit het windveld zijn gelopen.

Freak wave: zie monstergolf

Wist je dat…monstergolven

Getij:
Het woord getij is, evenals het Engelse woord ‘tide’ en het Duitse woord ‘Gezeiten’, afgeleid van het woord ‘tijd’. Logisch ook als we bedenken dat de basis van de getijbeweging ligt bij de schijnbare bewegingen van de maan en de zon om de aarde. Aangezien de bewegingen van deze twee hemellichamen zeer constant zijn, is het ritme van eb en vloed ook zeer constant. Door de ongelijkheden in de zeebodem, de vormen van de kusten en allerlei andere neveneffecten kent de Noordzee een ingewikkeld getijsysteem.

Rogue wave: zie monstergolf

Wist je dat…monstergolven

Tsunami:
Een tsunami is een zeer grote vloedgolf op zee. Tsunami's worden veroorzaakt door een zeebeving (een aardbeving op zee) of door een onderzeese vulkaanuitbarsting. In volle zee is de tsunami nauwelijks waarneembaar, hoewel zijn voortstuwingssnelheid soms tot 800 km/ukan oplopen. Een schip merkt niet eens dat een tsunami passeert. Als deze vloedgolf echter de kust bereikt, neemt zijn snelheid af doordat de zeebodem ondieper wordt. Hierdoor wordt het water omhoog gestuwd. Dit opgestuwde water kan een hoogte van wel 30 meter bereiken.

Monstergolf of freak wave of rogue wave:
Decennialang werden verhalen van shippers over monstergolven door wetenschappers afgedaan als dronkemanspraat. In sommige gevallen zullen schippers golven ook wel wat overdreven hebben om onverantwoord gedrag –te hard varen met een zware beladen schip in een ruwe zee- te maskeren. Wat ook niet hielp was dat boeien vrijwel nooit extreem hoge golven registreerden. Vrijwel alle boeien waren zo geprogrammeerd dat extreme metingen als storingen werden beschouwd en dergelijke data werden niet bewaard. Het duurde tot 1 januari 1995 voordat de wetenschappelijke wereld definitief wakker schrok. Die dag woedde er een flinke storm op de Noordzee. Het Draupner-olieplatform, dat zo’n 150km voor de kust van Noorwegen ligt, registreerde met laserapparatuur continu de hoogte van het zeeoppervlak. Er kwamen golven van zo’n 12m voorbij, totdat er opeens, uit het niets, een golf passeerde van ruim 26m (hoogte gemeten van golftop tot golfdal). De golf was veel steiler dan de andere en had een rare asymmetrische vorm- typisch voor monstergolven.

Wist je dat…monstergolven

Significante golfhoogte:
De significante golfhoogte is de gemiddelde hoogte van de 33 % hoogste golven, waargenomen gedurende een bepaalde tijdsperiode. Om dit begrip beter te begrijpen kun je de volgende oefening uitvoeren: rangschik je klasgenoten van klein naar groot. Neem de 33 % grootste lengtes en bereken hiervan het gemiddelde. Dit is de significante hoogte. Dit getal is een goede maat voor het voorkomen van energierijke hoge golven, die gevaarlijk zijn voor schepen en schade aanrichten aan de kust. Als weerberichten worden gecommuniceerd naar schepen wordt ook de significante golfhoogte gegeven.