casus

Scheepvaart

Wist je dat?

Wist je dat … IALA systeem
In 1971 kwam de tanker ‘Texaco Caribbean’ in het Kanaal in aanvaring met een Peruaans vrachtschip. De Engelsen markeerden het wrak met boeien, maar dit kon niet verhinderen dat kort daarop een ander schip, de ‘Brandenburg’, in aanvaring kwam met het wrak. Dit leidde tot een nieuwe markering van het schip met twee lichtschepen en 14 wrakboeien. Jammer genoeg kon ook deze markering niet verhinderen dat het schip ‘Niki’ op beide wrakken botste en meteen ook naar de bodem van de zee zonk.

Deze feiten gaven aanleiding tot het aanvaarden van “IALA systeem A” door alle Europese landen in 1977. Het IALA A systeem wordt ook toegepast in Afrika, Oceanië en Azië. Het “IALA systeem B” is in voege op de Amerikaanse continenten, Japan, Korea en de Filippijnen.

IALA is de afkorting van ‘International Association of Lighthouse Authorities’. Binnen dit systeem hebben de boeien nu een vaste vorm en afgesproken top- en nachttekens. Op deze manier is er minder verwarring over de precieze betekenis van de boei.

Wist je dat … aantal boeien
Aan de Belgische kust bestaat de vaarwegmarkering uit 130 permanente laterale en kardinale boeien en wraktonnen, 3 vuurtorens, 3 lichtenlijnen, 6 havenvuren en 9 signalisatieborden.

Voor het uitzetten van de boeien op zee wordt het vaartuig ‘Zeearend’ ingezet vanuit de haven van Oostende. De Zeearend neemt de boeien uit de Belgische territoriale zee aan dek en vervoert ze tussen hun posities in zee en de haven van Oostende, waar ze op het “boeienplein” worden onderhouden en hersteld. Iedere boei wordt om de twee jaar aan wal gebracht voor dergelijk onderhoud.

Wist je dat … deiningsgolven
Deiningsgolven kunnen duizenden kilometers afleggen. Hoewel het weer voor de kust van Marokko doorgaans rustig is, kunnen noordwesterstormen tussen Newfoundland en IJsland er 48uur later een zware deining veroorzaken.

Wist je dat … golfenergie
De deinende zee zit vol energie. In de meeste kustgebieden kan één strekkende meter golf in theorie tientallen huishoudens van elektriciteit voorzien. Het idee om energie te winnen uit golfbewegingen is al meer dan twee eeuwen oud. Toch blijft nog steeds de vraag wat de beste manier is om golfenergie te winnen op een economisch rendabele manier.

De twee grootste golfcentrales van dit moment maken gebruik van verschillende technieken. De Schotse golfcentrale ‘Pelamis’ is een 120 meter lange drijvende slang, die boven op de golven kronkelt. Elk scharnierpunt bevat een hydraulische pomp die olie door een motor perst. Deze motoren drijven de generatoren aan die voor elektriciteit zorgen. ‘Pelamis’ is goed voor een energieproductie van 0,75 megawatt. Voor de Portugese kust onttrekt de golfcentrale ‘Archimedes WaveSwing’ zijn energie op een heel andere manier aan de golven. Deze Nederlands-Portugese proefcentrale, goed voor een capaciteit van twee megawatt is in het voorjaar van 2004 afgezonken tot een diepte van 45 meter. De golfdeining duwt een grote cilinder met magneten op en neer die daarbij langs metalen spoelen beweegt. Dat hierbij bewegingsenergie in elektrische energie wordt omgezet, weten we van de bekende fietsdynamo.

Wist je dat … snelheid van een tsunami
In de open oceaan kan een tsunami snelheden bereiken van wel 760 km/uur, wat ongeveer overeenkomt met de snelheid van een modern jet vliegtuig.

Wist je dat … waar komt een tsunami voor?
De meeste tsunami’s komen voor in het gebied rondom de Stille Oceaan. Helaas weten we sinds 26 december 2004 dat ook de Indische Oceaan ook in de brokken kan delen. Ook in het oostelijk deel van de Middellandse Zee (Griekse Archipel) en op de mid-oceanische ruggen (bijvoorbeeld de mid-Atlantische rug) kunnen tsunami’s ontstaan.

Zo werd Lissabon in 1755 getroffen door een verwoestende zeebeving, die gepaard ging met een 20 meter hoge vloedgolf.

Wist je dat … tsunami’s
Een krachtige aardbeving voor de kust van Zuid-Amerika kan een tsunami veroorzaken die zich over de gehele Stille Oceaan voortplant. Zelfs in de kustgebieden van veraf gelegen landen kan dan aanzienlijke schade optreden.

Op 22 mei 1960 vielen meer dan 200 slachtoffers in het kustgebied van Japan door een vloedgolf. Deze vloedgolf was echter niet ontstaan voor de Japanse kust, maar was het gevolg van een zeer krachtige aardbeving voor de kust van Chili.

Wist je dat…monstergolven
De meest gangbare definitie is dat een monstergolf meer dan twee keer zo groot is als de significante golfhoogte (link). Nochtans is dit een bizarre definitie: de hoogte wordt geschat door zeelieden die de significante golfhoogte berekenen op basis van de golfhoogtes die werden waargenomen gedurende een bepaald tijdsinterval. Het maakt natuurlijk een verschil of je alle golven van het afgelopen kwartier meeneemt in je berekening of van het afgelopen uur. Daarmee ligt ook de definitie van een monstergolf niet vast, want iedereen hanteert een andere tijd.

Wist je dat … vulkanen en vloedgolven
Flinke uitbarstingen van in zee gelegen vulkanen kunnen ook vloedgolven veroorzaken. Door de uitbarsting van de Krakatau op 26 augustus 1883 ontstond een vloedgolf van 36 meter hoog, waardoor er op Java en Sumatra meer dan 36.000 slachtoffers vielen.